Tytułem wstępu do dzisiejszego bloga należy wskazać, czym jest koncepcja zrównoważonego rozwoju, w tym cyfrowego. Otóż, koncepcja zrównoważonego rozwoju zrodziła się na Forum ONZ w 1987 r. Rozwój zrównoważony zdefiniowano tam jako taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Mimo tego, że problematyka zrównoważonego rozwoju jest przedmiotem wielu prac i analiz naukowych, to jej postrzeganie różni się pomiędzy autorami. Prawnicy sprowadzą to do lakonicznego i słynnego stwierdzenia: istnieje zatem spór w doktrynie. Co do zasady chodzi bowiem o to, że działania podejmowane w zgodzie z ideą zrównoważonego rozwoju powinny uwzględniać zmiany w gospodarce, społeczeństwie i środowisku na przestrzeni wielu dziesięcioleci, nie skupiając się wyłącznie na bieżących potrzebach i pragnieniach[1]. Również i w sporcie, podmioty koncentrowały się do tej pory głównie na kwestiach środowiskowych i społecznych natomiast niewiele uwagi poświęcono zrównoważonemu rozwojowi i prawom człowieka w sferze cyfrowej.
Cyfryzacja, stosowanie sztucznej inteligencji czy wykorzystywanie nowych technologii, wymagają, aby każdy podmiot je wykorzystujący analizował ich wpływ wywierany na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Mając na uwadze powyższe uznać można, że zrównoważony rozwój cyfrowy to suma pozytywnych i negatywnych wpływów społecznych, środowiskowych i gospodarczych związanych z wykorzystaniem nowych technologii w ramach działalności organizacji, w całym łańcuchu wartości.
Zrównoważony rozwój cyfrowy w sporcie to podejście, które łączy korzyści płynące z technologii cyfrowych z dbałością o środowisko, społeczeństwo i ekonomię. Obejmuje ono wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych w sporcie, jednocześnie dbając o minimalizację negatywnego wpływu na środowisko, zapewnienie dostępu do sportu dla wszystkich grup społecznych oraz zapewnienie zrównoważonego rozwoju gospodarczego.
Przykłady zrównoważonego rozwoju cyfrowego w sporcie:
Edukacja i rozwój. Cyfrowe narzędzia mogą wspierać edukację i rozwój społeczeństwa poprzez dostęp do treści sportowych, kursów online i innych źródeł wiedzy. To wszystko może pomóc w zwiększeniu świadomości społeczeństwa na temat korzyści zdrowotnych i społecznych wynikających z aktywności fizycznej. Ponadto, aplikacje mobilne i platformy internetowe mogą także zachęcać do aktywności fizycznej i sportowej poprzez dostarczanie treści edukacyjnych czy motywujących. Jednakże ważne jest, aby technologie te były dostępne i przystępne dla wszystkich grup społeczeństwa, niezależnie od statusu ekonomicznego czy dostępu do internetu.
Zrównoważone stadiony i infrastruktura sportowa. Stadiony i obiekty sportowe mogą być zaprojektowane i zarządzane w sposób zrównoważony, wykorzystując energię odnawialną, minimalizując emisję CO2 oraz promując recykling. Ponadto, technologie cyfrowe mogą pomagać w zarządzaniu ruchem i parkowaniem w okolicach obiektów sportowych, zmniejszając korki i emisję spalin. Technologie cyfrowe mogą pomóc w redukcji zużycia energii i zasobów w sporcie, np. poprzez zastosowanie energooszczędnych systemów oświetleniowych na arenach sportowych czy minimalizację zużycia papieru poprzez np. cyfrowe bilety.
Innowacje technologiczne w rehabilitacji i leczeniu kontuzji. Zaawansowane technologie, takie jak np. terapie oparte na wirtualnej rzeczywistości, mogą pomóc sportowcom w skuteczniejszym powrocie do zdrowia po przebytych kontuzjach.
Aplikacje mobilne dla kibiców. Aplikacje te mogą dostarczać kibicom informacje na temat wydarzeń sportowych, wyników, statystyk itp. a także pomagać im w podróżach na wydarzenia sportowe oraz w korzystaniu z różnorodnych usług w trakcie meczu.
Promowanie równości i dostępności. Dzięki internetowi i technologiom cyfrowym można poprawić dostępność sportu dla osób z różnych grup społecznych i osób o różnych umiejętnościach, co promuje zrównoważony rozwój społeczny.
Promowanie fair play i bezpieczeństwa w sporcie. Technologie cyfrowe mogą pomóc w zapobieganiu oszustwom i dopingowi w sporcie, dzięki monitorowaniu i analizie danych.
Streaming i transmisje online. Oferowanie transmisji sportowych przez internet pozwala na dotarcie do globalnej publiczności, jednocześnie ograniczając potrzebę podróżowania i emisję gazów cieplarnianych związanych z tradycyjnymi środkami transportu.
Monitoring i analiza danych dotyczących wydajności sportowców. Za pomocą zaawansowanych technologii, takich jak sensory noszone przez sportowców podczas treningów i zawodów, można zbierać dane dotyczące kondycji zawodników. Te dane mogą pomóc w zoptymalizowaniu treningu, redukcji kontuzji i poprawie osiągnięć sportowców.
Cyfrowa odpowiedzialność w sporcie
Cyfrowa odpowiedzialność w sporcie to koncepcja wykorzystywania technologii cyfrowych i danych w celu poprawy zarządzania, monitorowania, bezpieczeństwa zarówno sportowców, jak kibiców. Cyfrowa odpowiedzialność w sporcie ma na celu zwiększenie efektywności, konkurencyjności i atrakcyjności sportu, zarówno dla zawodników, jak i kibiców, przy jednoczesnym zachowaniu integralności i bezpieczeństwa wszystkich jego uczestników.
Oto kilka kluczowych aspektów cyfrowej odpowiedzialności w sporcie:
Technologie monitorujące. Wykorzystywanie sensorów, urządzeń noszonych przez sportowców (np. smartwatche, opaski fitness) oraz technologii śledzenia i analizy danych (np. GPS) do monitorowania wydolności fizycznej, zdrowia i skuteczności sportowców.
Analiza danych. Gromadzenie i analiza danych z treningów i zawodów w celu identyfikowania mocnych i słabych stron sportowców, optymalizacji treningów i strategii oraz zapobiegania kontuzjom.
Systemy zarządzania drużynami. Wykorzystanie oprogramowania do zarządzania drużynami, które pomaga w planowaniu treningów, organizacji zawodów i monitorowaniu stanu zdrowia sportowców.
Bezpieczeństwo sportowców. Wykorzystywanie technologii do monitorowania bezpieczeństwa sportowców podczas zawodów i treningów, w tym systemów alarmowych, awaryjnych aplikacji mobilnych i kamer wideo.
Transmisje i interakcja z fanami. Umożliwienie fanom dostępu do transmisji na żywo, statystyk, analizy i treści związanymi ze sportem za pośrednictwem aplikacji mobilnych i platform internetowych.
Analiza video. Wykorzystywanie analizy wideo i technologii rozszerzonej rzeczywistości (AR) do analizy taktyki, ruchu zawodników i decyzji sędziów.
Cyfrowe bilety i płatności. Wprowadzenie cyfrowych biletów na imprezy sportowe oraz możliwość dokonywania płatności za jedzenie, napoje i pamiątki za pomocą aplikacji mobilnych i portfeli cyfrowych.
Bezpieczeństwo danych. Zapewnienie, że dane sportowców i fanów są odpowiednio chronione i zabezpieczone przed cyberatakami i naruszeniem prywatności.
Wraz ze wzrostem znaczenia danych i zrównoważonego rozwoju w sporcie pojawia się także ważne pytanie, w jaki sposób można poprawić ochronę danych osobowych w sporcie, w którym w przypadku profesjonalnego współzawodnictwa gromadzone jest bardzo wiele szczegółowych danych dotyczących sportowców. Są to nie tylko podstawowe informacje dotyczące danych personalnych zawodników, ale także tak istotne informacje jak stan zdrowia zawodnika (w tym miejscu zachęcam do lektury wpisów na naszym portalu: ,,Klubowy eskulap", ,,Informacje o stanie zdrowia sportowca”.
Zatem w ramach zrównoważonego rozwoju cyfrowego w sporcie, należy również dbać o bezpieczeństwo danych sportowców i kibiców oraz zapewnić im ochronę prywatności. W praktyce oznacza to podjęcie odpowiednich środków zabezpieczenia technologicznego i przestrzeganie regulacji dotyczących ochrony danych osobowych. Jako przykład działań organizacji sportowych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa w sferze prywatności i ochrony danych osobowych zawodników można uznać: The Charter of Player Data Rights stworzoną przez FIFPRO. Stanowi ona odpowiedź na wyzwania związane z nowymi technologiami i opiera się na wiodących przepisach dotyczących ochrony danych i prawa do prywatności. Nowe technologie mogą bowiem wpływać na graczy na wiele sposobów, w tym poprzez monitorowanie wydajności organizmu zawodnika, negocjacje kontraktów, technologię stosowaną w podczas gry i zaangażowanie fanów (Osiemdziesiąt procent profesjonalnych piłkarzy ankietowanych przez FIFPRO stwierdziło, że chcą mieć dostęp do swoich danych, aby poprawić swoje wyniki na boisku. Sportowcy jednak są również zaniepokojeni tym, w jaki sposób ich dane są gromadzone i wykorzystywane). Uzupełnieniem ww. karty jest - Data protection portal FIFA. Na portalu wskazano jakie dane są gromadzone, w jaki sposób są one wykorzystywane, skąd pochodzą, jak długo są przechowywane i komu zostają udostępnione z podziałem na: kibiców na stadionie, osoby kupujące bilety, sędziów, wolontariuszy i członków ekip pomagających przy organizacji wydarzenia, przedstawicieli mediów, agentów, profesjonalnych graczy, zawodników o statusie amatora, sygnalistów, e-sportowców.
Zrównoważony rozwój cyfrowy w sporcie to kompleksowe podejście, które uwzględnia aspekty społeczne, ekologiczne i ekonomiczne. Zrównoważony rozwój cyfrowy w sporcie może przyczynić się do poprawy jakości życia ludzi, promować aktywność fizyczną, zwiększyć efektywność i sprawność sportowców oraz minimalizować negatywny wpływ na środowisko naturalne. Warto dążyć do równowagi między rozwojem technologicznym a wartościami zrównoważonego rozwoju, aby sport mógł przynosić korzyści zarówno dzisiejszym, jak i przyszłym pokoleniom. Poruszana tematyka dla wielu osób może wydawać się tylko teorią zaczerpniętą z podręczników do zarządzania, ale należy mieć na uwadze, że obecnie coraz częściej podejmuje się decyzje w oparciu o stopień, w jakim proces cyfryzacji ma być zrównoważony zgodny z prawami człowieka. Przykładowo Niemiecka Liga Piłki nożnej, uchwałą z dnia 30 maja 2022 r. DFL postanowiła wprowadzić wiążące kryteria zrównoważonego rozwoju jako wymogi licencyjne dla klubów dwóch pierwszych niemieckich lig piłkarskich.
[1] A. Mikuła, M. Raczkowska, M. Utzig, Zrównoważony rozwój w obszarze społecznym w Unii Europejskiej, Warszawa 2021, s. 18 i n.
