Minimalne wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej pojawiły się w 2015 roku wraz z nastaniem ery pośredników transakcyjnych. Uchwalona wówczas Uchwała nr III/54 Zarządu PZPN z dnia 27 marca 2015 roku – Minimalne Wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej straciła moc z dniem 1 stycznia bieżącego roku. Zastąpiła ją Uchwała nr VI/90 z dnia 16 czerwca 2023 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej - Minimalne wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej (zwana dalej: Uchwałą lub Uchwałą nr VI/90).
Nowa Uchwała w art. 2 ust. 4 rozszerza zakres doręczeń. Z zastrzeżeniem odmiennych postanowień niniejszej Uchwały, oświadczenia uważa się za złożone drugiej stronie Kontraktu z chwilą doręczenia: a. oświadczenia w formie pisemnej, w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią, jednakże najpóźniej z upływem 7 dnia od dnia awizowania przesyłki listownej poleconej; lub b. zeskanowanego dokumentu, o którym mowa w ust. 3 powyżej, na wskazany w Kontrakcie adres email drugiej strony Kontraktu, jednakże najpóźniej z upływem 3 dnia od dnia wysłania wiadomości email.
W art. 3 Uchwały nr VI/90 wprowadzono do słowniczka kilka nowych pojęć. Nowością jest „Klauzula odstępnego”, która oznacza zastrzeżone w treści Kontraktu prawo Zawodnika do rozwiązania Kontraktu za zapłatą Kwoty odstępnego, zgodnie z postanowieniami niniejszej Uchwały. Doprecyzowano także definicję „kwoty odstępnego”. Kwota odstępnego oznacza świadczenie pieniężne zastrzeżone w treści Klauzuli odstępnego, wyrażone - w przypadku braku odmiennych postanowień Kontraktu – jako kwota brutto, z jednoczesnym podaniem waluty, uiszczenie którego w okresie i na warunkach wskazanych w art. 5 Uchwały skutkuje automatycznym rozwiązaniem Kontraktu.
Mamy też definicję PSP, a to oznacza Piłkarski Sąd Polubowny PZPN, będący organem jurysdykcyjnym PZPN, który jest stałym sądem arbitrażowym w rozumieniu art. 1158 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – kodeks postępowania cywilnego i działa na podstawie art. 1154 – 1217 ww. kodeksu oraz jest bezstronnym i niezależnym trybunałem arbitrażowym w rozumieniu przepisów, wytycznych lub okólników FIFA, w szczególności w rozumieniu Regulaminu FIFA ws. statusu i transferu zawodników. Nową definicję zyskał także regulamin wewnątrzklubowy, co oznacza akt wewnętrzny obowiązujący w Klubie, określający prawa i obowiązki Zawodników oraz Klubu.
Trochę inaczej następuje teraz przejście zawodnika z Klubu do Klubu. Zgodnie z art. 4 ust. 3 Uchwały, w przypadku, gdy Zawodnik zmienia przynależność klubową na Klub pozyskujący na podstawie umowy transferu definitywnego, zawierającej prawo odkupu lub pierwokupu Zawodnika przez Klub odstępujący, pod warunkiem uwzględnienia Zawodnika jako strony takiej umowy, Zawodnik oraz Klub odstępujący uprawnieni są do zawarcia Kontraktu, którego skuteczność jest uzależniona od złożenia przez Klub odstępujący oświadczenia o realizacji prawa odkupu lub pierwokupu Zawodnika, a jego podpisanie musi nastąpić nie później niż w dniu wejścia w życie umowy transferowej.
Nowością jest to co zostało zawarte w art. 5 Uchwały:
ART. 5. KLAUZULA ODSTĘPNEGO W KONTRAKCIE
- Strony Kontraktu uprawnione są do zastrzeżenia w treści Kontraktu Klauzuli odstępnego.
- Klauzula odstępnego powinna określać termin do jej wykonania oraz Kwotę odstępnego lub sposób jej ustalenia.
- Rozwiązanie Kontraktu na podstawie Klauzuli odstępnego może nastąpić wyłącznie w okresie pomiędzy dniem następującym po dniu ostatniego meczu przed rozpoczęciem Okresu rejestracyjnego danej klasy rozgrywkowej, w której występuje Klub dotychczasowej rejestracji Zawodnika, a dniem zakończenia Okresu rejestracyjnego następującego bezpośrednio po takiej rundzie rozgrywkowej.
- Wykonanie Klauzuli odstępnego polega na zapłacie przez Zawodnika lub Klub zamierzający pozyskać prawa do rejestracji Zawodnika (za uprzednią zgodą Zawodnika wyrażoną w formie pisemnej) całości Kwoty odstępnego, chyba że strony Kontraktu postanowiły inaczej, przy czym przez zapłatę rozumie się uznanie rachunku bankowego Klubu dotychczasowej rejestracji Zawodnika.
- Wykonanie Klauzuli odstępnego powoduje automatyczne rozwiązanie Kontraktu z chwilą uznania rachunku bankowego Klubu dotychczasowej rejestracji Zawodnika. Klub w takim przypadku zobowiązany jest do niezwłocznego wydania oświadczenia o rozwiązaniu Kontraktu z Zawodnikiem oraz dokonania wszelkich czynności faktycznych i prawnych mających na celu zmianę przynależności klubowej Zawodnika na wskazany przez niego Klub. W przypadku rozwiązania Kontraktu w wyniku wykonania Klauzuli odstępnego przez Klub zainteresowany pozyskaniem Zawodnika oraz wyrażenia przez Zawodnika uprzedniej zgody w formie pisemnej na zapłatę Kwoty odstępnego przez ten Klub, zmiana przynależności klubowej Zawodnika z Klubu może nastąpić wyłącznie na Klub, który uiścił Kwotę odstępnego.
Jest to nowość, ale może dla wielu klubów i zawodników, zwłaszcza tych młodych szansa na zawarcie kontraktu z możliwością zmiany barw klubowych i odejścia do lepszego klubu bez konieczności długich negocjacji.
Nowe brzmienie zyskał art. 7 ust. 2 lit. a) Uchwały nr VI/90 : Pod rygorem nieważności Kontrakt musi zawierać datę rozpoczęcia (dzień/miesiąc/rok), jak również datę zakończenia (dzień/miesiąc/rok) Kontraktu, przy czym Kontrakt nie może zostać zawarty na okres krótszy niż do dnia zakończenia Sezonu rozgrywkowego i nie dłuższy niż 5 lat, przy czym Strony mogą uzgodnić, że Kontrakt obowiązuje do dnia następującego po dniu ostatniego meczu Sezonu rozgrywkowego lub zakończenia miesiąca, w którym odbył się ostatni mecz Sezonu rozgrywkowego, z zastrzeżeniem odmiennych postanowień niniejszej Uchwały dotyczących okresu obowiązywania Kontraktu zawieranego z Klubem pozyskującym Zawodnika w przypadku transferu czasowego lub z Klubem odstępującym Zawodnika, w przypadku transferu definitywnego z prawem odkupu lub pierwokupu Zawodnika oraz maksymalnego okresu obowiązywania Kontraktu U18.
Zgodnie z art. 7 ust. 4 lit. n) Uchwały nr VI/90 kontrakt ma też teraz zawierać zobowiązanie Klubu do wyrażenia zgody na zasięgnięcie przez Zawodnika, na jego koszt, niezależnej opinii lekarskiej, w istotnych sytuacjach dotyczących jego stanu zdrowia, w których w sposób umotywowany kwestionuje on opinię lekarską przedstawioną przez Klub. Opinia, o której mowa w zdaniu poprzednim, powinna zostać przygotowana przez lekarza specjalistę w danej dziedzinie nauk medycznych. W przypadku rozbieżności opinii lekarskich, przedstawionych przez Klub oraz przez Zawodnika, Zawodnik i Klub zobowiązani są w dobrej wierze ustalić szczegółowe warunki zasięgnięcia trzeciej, wiążącej opinii lekarskiej u lekarza specjalisty będącego uznanym ekspertem z danej dziedziny nauk medycznych.
Mamy też jedno nowe, ale kluczowe zobowiązanie po stronie zawodnika. Zostało ono zawarte w art. 7 ust. 5 lit. i) Uchwały nr VI/90. To zobowiązanie Zawodnika do udziału w szkoleniach, organizowanych przez PZPN lub organizatora rozgrywek, w szczególności dotyczących przeciwdziałaniu korupcji w sporcie oraz przepisów antydopingowych. I tu do szeroko pojętej korupcji należy dołożyć także zjawisko „match-fixingu”.
Nowe są także postanowienia dotyczące przedłużenia kontraktu na czas oznaczony (patrz art. 8 Uchwały). Zawarte zostały także postanowienia dotyczące ciąży i macierzyństwa zawodniczek. One były już w poprzedniej uchwale i zasadniczo nie uległy zmianie, czego nie można powiedzieć o postanowieniach dotyczących kontraktu U-18. Są zmiany w art. 16 ust. 6 i 7, ale zaczniemy od art. 16 ust. 1 Uchwały, zgodnie z którym kontrakt U18 może być zawarty wyłącznie przez Zawodnika, który w momencie jego podpisania ukończył 15 rok życia, a nie ukończył 18 roku życia, na okres nie dłuższy niż 3 lata. Wszelkie inne postanowienia dotyczące dłuższego okresu obowiązywania Kontraktu U18 są nieważne. Na to trzeba zwrócić szczególną uwagę, bo kontrakty z niepełnoletnimi zawodnikami zawsze przysparzają najwięcej trudności. Przypomnijmy, co do zasady mają je podpisywać oboje rodzice (przedstawiciele ustawowi), z uwzględnieniem wyjątków, np. postanowień wyroku sądowego.
Każdy Kontrakt U18 powinien, co najmniej: 1) formułować prawa i obowiązki stron, ze szczególnym uwzględnieniem wieku Zawodnika i terminu obowiązywania Kontraktu U18; 2) określać wynagrodzenie Zawodnika przez cały okres obowiązywania Kontraktu U18, w wysokości nie mniejszej niż 500 zł miesięcznie brutto; 3) formułować obowiązek Klubu w zakresie zapewnienia Zawodnikowi realizacji ustawowego obowiązku nauki w okresie obowiązywania Kontraktu U18; 4) zawierać podpisy Zawodnika, jego przedstawicieli ustawowych oraz upoważnionych przedstawicieli Klubu. Szczególnie ważne i nowe jest postanowienie z ust. 3, dotyczące nauki zawodnika.
Wreszcie, oferta podpisania pierwszego Kontraktu U18 może zostać złożona Zawodnikowi, najwcześniej na 60 dni przed ukończeniem przez niego 15 roku życia osobiście, listem poleconym lub za pośrednictwem poczty elektronicznej. Ofertę uznaje się za prawidłowo złożoną zgodnie z postanowieniami art. 2 ust. 4 Uchwały, przy czym w przypadku złożenia oferty za pośrednictwem poczty elektronicznej, wiadomość powinna zostać wysłana na adresy email wcześniej wskazane Klubowi do komunikacji przez Zawodnika i jego przedstawicieli ustawowych.
